හේ කවියට අතිශයින්ම පෙම් බැන්දෙකි. ඔහුගේ ප්රබල ප්රකාශන මාධ්යය ද කවියයි. කාව්යකරණයේ යෙදෙන ප්රතිභාපූර්ණ කවියකු වන බුද්ධදාස ගලප්පත්ති මහතා විසින් මේ වන විට කාව්ය ග්රන්ථ 14ක් පළ කොට ඇත. ගුවන් විදුලිය, රූපවාහිනිය, පුවත්පත, සිනමාව, සම්මාන උලෙළ යනාදී බොහෝ ක්ෂේත්රවල ඔහු ක්රියාශීලීව නියැළෙන්නෙකි. අත්දැකීම් බහුල ඇත්තෙකි. පද්ය කාව්ය, කෙටිකතා, සංස්කරණ, කාව්ය රසවින්දන හා තීරුලිපි ද ඔහු නිරන්තරයෙන් ගනුදෙනු කරන මාධ්යයෝය. “කවිමිහිර 5” මෑතකාලීනව ඔහුගේ ග්රන්ථ අතරට එක්වූවකි. ඒ පිළිබඳව බුද්ධදාස ගලප්පත්ති මහතා සමඟ කළ සංවාද සටහන මෙසේ දක්වමු.
කවිය පුද්ගලයකුට මොන විදිහේ බලපෑමක් කරනවා කියලා ඔබ විශ්වාස කරන්නේ ද ?
“හොඳ කවියක් නම් යම් බලපෑමක් කරනවා. ජන කවියේ ඉඳලාම මිනිසුන්ගේ එදිනෙදා ජීවිතයට බලපෑම් කරලා තියෙනවා. අපේ කවි ඉතිහාසය දිහා බැලුවාම ඒක හොඳාකාරවම පේනවා. ජන කවිය හැරුණාම එක් එක් යුගයන්හි දී කවිවල දේශප්රේමය, දේශානුරාගය, ජාතික වාත්සල්යය වගේ හැඟීම් කවියෙන් ඇති කළා. විශේෂයෙන් ඒක කොළඹ යුගයේ කවිවල පැහැදිලිව පේන්න තිබුණා. කොළඹ යුගයේදී දෙවන පරම්පරාවේ සිට ඒක වෙනස් වුණා.”
ඔබ කවිකාරයකු වන්නට පසුබිම සැකසෙන්නේ කොහොමද ?
“පොඩි කාලේ 1950දී ඉස්කෝලේ (බෙලිඅත්ත ශ්රී ප්රඤ්ඤානන්ද බෞද්ධ මිශ්ර පාඨශාලාව) බාලාංශය පන්තියේදී, අපේ ගුරුතුමිය කවි කිව්වා මට මතකයි. කෝංගහ යට වටේට පුටු තියලා ළමයි කවි ඉගෙන ගත්තා. ගෙදර ආවාම අම්මා කවි කියනවා ඇහුණා. පොඩි කාලේ ඉඳලම මං පොත් කියවන කෙනෙක්. 5 වසරෙදී මම ඉගෙන ගත්තේ මාතර ශාන්ත සර්වියස් විද්යාලයේ. “මඩොල්දූව, අඹ යාළුවෝ, රණ රාල” කියෙව්වා. අපට සිංහල ඉගැන්නුවේ, ටී.කේ. සෝමපාල ගුරුතුමා. එයා අපට රචනා ලියන්න උගන්නලා ලියපු රචනාවත් තෝරලා ඇගැයීමකට ලක් කරනවා. Òපබඳ අගීÓ කියලා මට එක් ඇගයීමක් ලැබුණා. තවත් දවසක Ò සඳ පහන් රැයක්Ó කියන රචනාවට Òපබද ජයයිÓ කියලා ඇගයුවා. මේවා මගේ හිතට වැදුණා. ඒ කාලේ අපේ ගෙදරටත් නිතරම පත්තර ගන්නවා. විශේෂයෙන් සිළුමිණ. එහි ÒකමලාÓ ළමා සමාජයට මම මුලින්ම රචනාවන් ලියලා යැව්වා. මාසෙකට විතර පස්සේ ඒක කොලමකට අරන් තිබුණා. ඒක තමයි, මුද්රිත මාධ්යයෙන් මගේ නමයි, ඉස්කෝලයි එක්ක පළවුණු පළමු ලිපිය. ඒ 1960 මුල් භාගයේදී. ඊට පස්සේ පන්තියේ පුංචි පුස්තකාලයක් ඇති කළා. පුස්තකාලයෙන් පොත් කියවන්න මම හරිම ළැදි වුණා. පසුව මම කොළඹට ආවා වැඩිදුර අධ්යාපනයට. සුනන්ද මහේන්ද්ර, හේවාමද්දුම වගේ ගුරුවරු නිසා මම කවි පොත් කියවන්න, කවි ලියන්න උනන්දු වුණා.”
ඔබේ මුල්ම කාව්ය ග්රන්ථය ගැන කතා කරමු?
“1971 Òදොළොස්මහේ පහනÓ තමයි මගේ මුල්ම කාව්ය ග්රන්ථය. මේක සමූහ කෘතියක්. ජයලත් මනෝරත්න, සුනිල් ආරියරත්න සහ මම එකතුවෙලා ලියපු කවි මෙහි ඇතුළත් වෙනවා.”
කවිය ඔබට කොයිතරම් බලපෑමක් කරන්නේද?
“කවිය මගේ ජීවිතයත් එක්ක බද්ධවුණු ප්රමුඛම සාහිත්යංගයයි. ගීත රචනා, කෙටිකතා, පුවත්පත් විශේෂාංග, තීරු ලිපි, කාව්ය රසවින්දන, මේවා අතරින් මගේ පළමු තෝරාගැනීම කවියයි.”
ඔබේ කවිය ශෝකාලාපයක් ද?
“නෑ. නමුත් දුක කවියට නඟනවා. දුක, සතුට, ජීවිතය, අපේක්ෂා, අපේක්ෂාභංගත්වය, ආදරය බිඳවැටීම මේ ආදී සියලු පෞද්ගලිකභාවයන් කවියට නැගෙනවා.”
අද කවිය තියෙන තැන ගැන ඔබේ අදහස කුමක්ද?
“ඒ ගැන මට සතුටුයි. අද විශාල වශයෙන් නව කවි පරපුරක් බිහි වෙලා. ඒ කාලේ අපි කවි පොතක් පළ කරගන්න සෑහෙන්න දුෂ්කර ක්රියාවක් කළා. නමුත් අද ප්රකාශකයෝ ඉන්නවා. ඒවගේම හොඳ කාව්ය නිර්මාණ බිහිවෙනවා. සඟරා, මුද්රිත පුවත්පත්, ගුවන් විදුලිය සහ රූපවාහිනියෙන් කවි ගැන කතා කෙරෙනවා. අපි ලියූ කාලෙට වඩා විශාල පරිවර්තනයක් අද දකිනවා. මේ කාලීන වෙනස්වීම තරුණ කවියන් විසින් ග්රහණය කරගෙන තියෙනවා. ඒ වගේම කවියේත් විශාල පරිවර්තනයක් සිදුවෙලා කියලා මට හිතෙනවා.”
‘කවි මිහිර’ ගැන කතා කරමු ?
‘කවි මිහිර’ පටන් ගත්තේ දිවයින පත්තරෙන්. මේ ‘කවි මිහිර’ 5 වැනි කාණ්ඩයයි. මුලින්ම අපි පළ කළේ මහගමසේකර, සිරි ගුණසිංහ, පේරාදෙණි කවියෝ වැනි ප්රවීණ කවියන්ගේ කවි. ඒ අතර අලුත් කවියන්ගේ කවිත් කිහිපයක් තිබුණා. නමුත් තුන්වැනි කාණ්ඩයට එනකොට මම තෝරා ගත්තේ නව පරම්පරාවේ කවි. 4ටත් එහෙමයි. 5 දී මම හිතුවා මීට පෙර කිසිදු තැනක ඇතුළත් නොවූ අලුත්ම කවි, කිවිඳියන්ගේ නිර්මාණ පමණක් තෝරාගන්න ඕනෑ කියලා. මෙහි කාව්ය 74ක් තියෙනවා. ඒ අතරට පරාක්රම කොඩිතුවක්කු සහ සුනිල් ආරියරත්නගේ කවි දෙකක් ඇතුළත් කළා. ඒ කවි දෙක ඇතුළත් කළේ පරිවර්තන කවි වුණු නිසයි.”
‘කවි මිහිර’ මේ ආකාරයට දිගටම පොත් විදිහට පළ කරන්න අදහස් කරනවාද ? ඒ ඇයි ?
“මේ ආකාරයට පොත් විදිහට පළ කරන්න හිතුවේ, ඒවා කියවන පිරිසක් ඉන්න නිසයි. ඒ කාලේ කොළඹ යුගයේ කවීන්ගේ නිර්මාණ එකතු කරලා නව පද්ය රචනා 1 සහ 2 කියලා ග්රන්ථ දෙකක් පළ කරලා තිබුණා. ඒ 1960 ගණන්වල. ඒ කාලේ එහෙම කළා නම්, දැන් කරන්න බැරි ඇයි කියලා මට හිතුණා. ඉරිදා දිවයිනේ කවි මිහිර පළවෙනවා කාව්ය රස වින්දනය සමඟ. මම නිශ්ශබ්දව කරන මේ වැඩේ ලොකු ආත්ම තෘප්තියක් ලබනවා.”
කවියට තියෙන විචාරය සම්බන්ධයෙන් ඔබ සෑහීමකට පත්වෙනවා ද?
“කවිවලට විචාරත් අවශ්යයි. අද තියෙන්නේ, විචාරයට වඩා ප්රචාරයක්. අද විචාර පළ කළාට එදා තරම් විචාරයක් නැහැ. ඒ කාලේ ශාස්ත්රීය සංග්රහය කියලා වෙනම විශේෂාංගයක් දීලා තිබුණා. කෙටිකතා, නවකතා, වේදිකා නාට්ය, චිත්රපට, කවි ගැන විචාරයෙන් ලොකු දොරටුවක් පුවත්පත්වල විවෘත කරලා තිබුණා.”
ඔබේ ‘සමුදුර අසා සිටී’, Òගිරි හිස සිටÓ ගැන කතා කරමු ?
“මම ග්රන්ථයක් ප්රකාශයට පත්කරන්නේ වසර 3ක් හෝ 4 ක විරාමයකට පසුවයි. Òගිරි හිස සිටÓ කළේ 2023දී. ‘සමුදුර අසා සිටී’ කළේ 2024දී. නමුත් ඒ සම්ප්රදාය මම කැඩුවා. එච්චර විවේකයක් ගන්නෙ නැතුව පළ කරන්න හිතුවේ, කවි ගොඩක් එකතු වුණු නිසයි. වස්තු විෂයයන් ගොඩක් එකතු වුණා, අත්දැකීම් ගොඩක් එක්ක. කොරෝනා, අරගලය ඒ අතරින් ප්රමුඛයි.
ශ්යාමා සමරසිංහ