මේ කතාව ඇහෙන්නේ හසලක ප්‍රදේශයේ දුෂ්කර ගම්පියසකිනි. මේ මඟුල් තුලාවක සිද්ධියකි. මනමාලයා මීට පෙර විවාහ වූ 34 වන වියේ පසුවන එක්දරු පියෙකි. පවුල් ආරවුලක් මත පළමු කසාදයෙන් වෙන්වූ ඔහු දරුවාත්, සිය බිරියත් අතැර අගනගරයට ගොස් පෞද්ගලික ආයතනයක රැකියාව කරමින් සිටියේය. කෙසේ වෙතත් මාසයකට වතාවක් තම දරුවා බැලීමට යන මොහු ඔහුගේ අධ්‍යාපන කටයුතුවලට අවශ්‍ය මුදල් හදල් සපයා දීමට ද අමතක කළේ නැත.
මේ සියල්ල සිදුවන අතරවාරයේ කාර්යාලයේ සේවය කරන රූමත් තරුණියක හා ඔහු පෙමින් වෙළෙන්නේය. කෙටි කලකින් දෙදෙනා විවාහ ජීවිතයට එළැඹීමට තීරණය කළත් තමා විවාහකයකු බවත් දරුවකුගේ පියකු වන බවත් ඔහු තම පෙම්වතියට හෝ ඇගේ මාපියන්ට වසන් කර තිබිණී.
තමන් දෙවන වරට විවාහ වන්නට තීරණය කළ තරුණියගේ පාර්ශ්වය යහමින් මුදල් හදල් ඇති ගමේ හයිකාර පවුලක් බව ඔහු දැන සිටියේය. මංගල දිනය උදාවිණි. ප්‍රදේශයේ ඇති ඉහළම හෝටලයේ මංගල උත්සවය ගැනීමට මනාලියගේ පාර්ශ්වය තීරණය කර තිබිණි. නමුත් මනාලයා සිය පවුලේ උදවියටත් ළඟම හිතවතුන් කිහිප දෙනෙකුට හැර වෙන කිසිවකුට සිය මංගල උත්සවයට ආරාධනය කර නොතිබිණි. කෙසේ වෙතත් සිය ස්වාමියා තවත් විවාහයක් කර ගැනීමට සැරසෙන බවට මනාලයාගේ පෙර බිරිඳට ආරංචි වී තිබිණි. දැන් මංගල යුවළ පෝරු මස්තකාරූඪව සිටිති. සුදු හැඳගත් දැරියෝ අෂ්ටක කියන්නට සැරසුණි. එකවරම සෙනඟ අතරින් පැමිණී හුරුබුහුටි දඟකාර කොලු ගැටයෙක් පෝරුව අසලට ගොස් මනාලයාගේ අතින් අදින්නට විය.
‘අනේ තාත්තා…. ඔයා අපිව දාලා මෙච්චර කල් කොහේද ගිහිල්ලා හිටියේ. අනේ තාත්තා අපි ගෙදර යමු.’ පුංචි එකා මහ හඬින් හඬන්නට වූයේය.
සිදුවූ අහඹු සිද්ධිය දරා ගත නොහැකි වූ මනාලිය පෝරුවේම සිහිසුන්ව ඇදවැටුණාය.
‘මේ මොකද? මේක ඇත්තක් ද?’
මනාලියගේ පාර්ශ්වයේ වැඩිහිටියන් මනාලයා වට කොට ගත්හ. මනාලයා නිහඬය.
අවසානයේ කඩිගුලක් ඇවිස්සුනා සේ මනාලියගේ පාර්ශ්වය මනාලයාට තඩිබාන්නට වූහ.
‘බොරුකාරයා. වංචාකාරයා. උඹට හොඳ වැඩක් කරන්නම්. ආයේ මේ වගේ වැඩ නොකරන්න.’
එතැන ඇසුනේ කිසිවකුට හෝ අසා සිටිය නොහැකි වදන්ය. අවසානයේ එතැන සිටි මනාලයාගේ මිතුරන් දෙදෙනකු මනාලයා පෝරුවෙන් ඇදගෙන දිව ගොස් අසල තිබූ වාහනයකට ගොඩවී එම හෝටලයෙන් පිටව ගියේ පවනට බඳු වේගයෙනි. ඒ යන විටත් මනාලයාගේ ඇගේ ඇඳුම් ඉරී බොහෝ දුරට නිරුවත්ව සිටි බව ගම්වැසියෝ කීවේ උසුළු විසුළු කරමිනි.
‘අන්තිමට මනමාලයාගේ රෙදිත් නෑ.’ ඔවුහු ගම පුරා මේ සිද්ධිය පැතිරුවේ එලෙසලු.
හසලක සමූහ – ඊ. එම්. එස්. ඒකනායක
