මෙරට තුළ මේ වනවිට සිටින්නේ හීලෑ අලි ඇතුන් 96 දෙනකු පමණක් බවත් ඉදිරියේ දී අලුතින් අලි එකතු කරගත නොහැකිවුවහොත් 2040 වනවිට හීලෑ අලි සංඛ්‍යාව 10 දෙනකු පමණ දක්වා අඩු වනු ඇති බවත් ශ්‍රී දළදා මාලිගාවේ දියවඩන නිලමේ ප්‍රදීප් නිලංග දෑල මහතා පවසයි.
වසර 2015 දී හීලෑ අලි ඇතුන් 160ක් සිටි බවත් පසුගිය දශකයක කාලයේ දී අලි ඇතුන් 60කට වැඩි පිරිසක් මියගොස් තිබෙන බවත් ඒ මහතා කීය.
“වන ගැබේ අසිරිය අලියා“ ගීතය එළිදැක්වීම නිමිත්තෙන් ඊයේ (12) මහනුවර ශ්‍රී දළදා මාලිගාවේ බහුකාර්ය ගොඩනැඟිල්ලේ පැවති උත්සවයේදී දියවඩන නිලමේවරයා මේ බව පැවසුවේය. හෙල්ප් ශ්‍රී ලංකා ආයතනය මඟින් එළිදැක්වූ මෙම ගීතය සුනිල් සරත් පෙරේරා විසින් රචනා කර ඇති අතර, නවරත්න ගමගේ සංගීතයෙන් දායක විය. රොහාන් ශාන්ත බුලේගොඩ ගායනයෙන් ද රවින්ද්‍ර මුණසිංහ රූප රචනයෙන් ද ඊට දායක වී ඇත.
මෙහිදී දියවඩන නිලමේ ප්‍රදීප් නිලංග දෑල මහතා මෙසේ ද පැවසුවේය.
“ ලංකාවේ වන අලි ගහනය ඉතා වැඩියි. මිනිසුන් අතර ගැහැනු දරුවන් උපදින සංඛ්‍යාව වැඩියි. ඒ වගේම වන අලි අතරත් වැඩිපුර උපදින්නේ ගැහැනු සතුන්. සාමාන්‍යයෙන් ගැහැනු සතෙක් පැටවෙක් බිහි කරන්නේ වයස අවුරුදු 9ක් විතර වුණාම.
අවුරුදු 15දී දෙවැනි පැටවාත් අවුරුදු 20දී තුන්වැනි පැටවාත් බිහි කරනවා. මේ ආකාරයෙන් බලනවිට ගැහැනු සතකු ජීවිත කාලය තුළ පැටව් සිවු දෙනකු පමණ බිහි කරනවා. මේ අතරින් තුන් දෙනෙක් විතරම ගැහැනු සතුන්. මෙම පසුබිම තුළ වන අලි සංඛ්‍යාව ඉදිරියේ දී තවත් ඉහළ යනවා.
අලියා හා බෞද්ධ සංස්කෘතිය අතර පවතින්නේ නොබිඳිය හැකි සම්බන්ධතාවක්. සිදුහත් කුමරු මවු කුස පිළිසිඳගත් අවස්ථාවේ මහාමායා දේවිය දුටු සිහිනයේ සිටියේත් ඇති පැටවෙක්. ඒ වගේම අපේ රජවරු සතු වූ සිවුරඟ සේනා අතරින් මුලින්ම ගමන් කළේ ඇත් සේනාවයි. ඒ වගේම රජුට මඟුල් ඇතෙකුත් සිටියා. මේ ඇත් පන්තිය බලාගන්න කුරුවේ නමින් කාර්යාංශයක් තිබුණා.
දම්වැල් දාලා අලි ඇතුන් පෙරහරේ ගමන් කරවනවා කියලා චෝදනා කරනවා. මේක පදනම්විරහිතයි. සුනඛයෙක් ඇති කරන විට බෙල්ලට දම්වැලක් දානවා. සපා කනවා නම් කටකලියාවක් දානවා. මේවා ගැන කිසිවක් කතා නොකර අලියාගේ කකුලට දම්වැලක් දාන එක ප්‍රශ්න කරනවා.
අපි අපේ සංස්කෘතිය ආරක්ෂා කරගත යුතුයි. බෞද්ධ සංස්කෘතිය හා අලියා අතර පවතින්නේ නොබිඳිය හැකි සම්බන්ධතාවක්. මුලින් අපි එය තේරුම්ගත යුතුයි.”
මෙම අවස්ථාවට හෙල්ප් ශ්‍රී ලංකා ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂ සුනෙල් රඹුක්පොත මහතා ඇතුළු පිරිසක් සහභාගි විය.
අසේල කුරුළුවංශ, මධ්‍යම පළාත් සමූහ නිහාල් ජයවර්ධන
