පාකිස්තානයේ සිටින අන්තවාදී කණ්ඩායමක් වූ ජමයිතේ ඉස්ලාම් නම් සංවිධානය රාවල්පිණ්ඩි නගරයේ විරෝධතාවක් ආරම්භ කර ඇත්තේය. රැඩිකල් දේශපාලන බලවේගයක් වන එහි ජ්‍යෙෂ්ඨ නායක වන අමීර් හෆිස් මේ කටයුත්ත රාවල්පිණ්ඩි වෙත පමණක් පිඬු කළේ නැත. හෙතෙම යන රැල්ල බලා, පාරේ සිට ආණ්ඩු පෙරළන සෙල්ලමක් බවට මේ කටයුත්ත පත් කර ගැනීමට වෙහෙස වන්නේය. ශ්‍රී ලංකාවේ අත්දැකීම සහ බංග්ලාදේශයේ ඊයේ පෙරේදා තත්ත්වය බලන කල්හි ආණ්ඩුකරණයේ, පළමු මෙහෙය විය යුත්තේ පාරේ යන විරෝධතා පාලනය කර ගැනීමය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටේ ජනාධිපති ලෙස පත් වන්නේ ලක්ෂ හැටනවයක් ඡන්ද ලබාගෙනය. ඔහුගේ ව්‍යවස්ථාදායක බලය තුනෙන් දෙකේ මට්ටමේ විය. එහෙව් ආණ්ඩුවක් මුණින්තලා වට්ටවන ලද්දේ, මහ පාරේ විරෝධතාකරුවන්ගේ දේශපාලනය විසිනි. සියල්ල සඳහා මාස තුනක් පමණ ගත වන්නට ඇත. අගනගරය ආශ්‍රිතව පරිපාලනය වට්ටවන ලද්දේ නම් ආණ්ඩුව සුන් බව මේ විරෝධතා හි උපායමාර්ගයය.
බංග්ලාදේශයේ හසීනා පාලනය පිට පිට සිව්වරක් එරට බලය, ඡන්දයෙන් ලබා ගත්තේය. හසීනා 1996 වසරේදී බහුපක්ෂ මැතිවරණයකින් ප්‍රථම වරට බලයට පත් විය. 2001 මැතිවරණයේදී, ඛලීඩා ෂියා නායකත්වය දෙන ලද බීඑන්පී පක්ෂයට හසීනා පරාජය වූවාය. බෙගම් හටන ලෙස හඳුන්වන, බංග්ලාදේශයේ මෑත කාලීන දේශපාලනය පක්ෂ ක්‍රමය මත, මැතිවරණ අපේක්ෂකත්වය ප්‍රධාන ලෙස ක්‍රියාත්මක වුවකි. ‘බෙගම්’ යන වචනයේ අර්ථය වන්නේ ප්‍රභූ මට්ටමේ මුස්ලිම් කාන්තාව යන්නය. මේ දෙදෙනා විවිධාකාර මට්ටම් හි එරට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පවත්වාගෙන ගියේය. මර්දනය ආදී චෝදනා ගොනු වුවද, සමස්තයක් ලෙස එරට මැතිවරණ සිතියම කාල රාමු අනුකූලව පවත්වනු ලැබීය.
එසේ තිබූ දේශය, පාරට බට කල්ලියක වැටලීම් හමුවේ දැන් අලුත් දේශපාලන ලතාවකට පැද්දෙන්නේය. ඡන්දය මිස අන් ආකාර කුමන්ත්‍රණ මඟින් රටක පාලන බලය ලබා ගැනීම සපුර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ බෙල්ලට පිහිය තැබීමකි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රවේශය මඟින් බලය ලබා ගත් කණ්ඩායමක් හෝ පුද්ගලයෙක් වෙත එම බලය අහිමි කළ හැක්කේ ද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රවේශයක් අනුවය. ඒ මිස පාරට බැස, නගර වටලා ඡන්දයෙන් ලබා ගත් පාලන බලය අහිමි කළ නොහැක්කේය. ශ්‍රී ලංකාවේ සහ බංග්ලාදේශයේ අත්දැකීම් අනුව ඡන්දයෙන් පත්වූ දේශපාලන නායකයන් සහ කණ්ඩායම් කිසිදු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රවේශයකින් තොරව බලයෙන් පහකරන ලද්දේය.
ඊළඟට මේ සඳහා පිටිය සැකසෙන්නේ පාකිස්තානයේ බව දැන් ලැබෙන සිග්නල් අනුව පෙනී යන්නේය. දැනටමත් ඒ සඳහා වූ විරෝධතා ඇතිව තිබේ. ඉරිදා දිනයේ ලාහෝර් හි, මහ ඇමැති නි‍ෙවසේ පිටත, විරෝධතාවක් සහ අගෝස්තු 12 වන දින පෙෂාවර් හි තවත් විරෝධතාවක් පැවැත්වීම සඳහා දැන් කටයුතු සූදානම් කර ඇත්තේය.
මේ ගණයේ විරෝධතා සෙල්ලමක් සඳහා අවශ්‍ය උපරිමය පනස් දාහකි. ඒ ප්‍රමාණයේ ජන ගඟක් ගෙන්වා ගත් සැණින්, හැට නවලක්ෂයක් ඡන්ද ලබා ගත් පාලන බලය හාන්සි කළ හැක්කේය. මැතිවරණ ආදිය සඳහා දරන ලද වියදම් අපතේය. පාර්ලිමේන්තුව ආදී නීති පනවන ආයතන වතුරේය. දඬුවම් ආදිය ගැන තීරණ ගනු ලබන්නේ අධිකරණය නොවේ. ගැටව් කිහිප දෙනකි. බංග්ලාදේශයේ සිදු වෙන බවට සමාජ මාධ්‍යයෙන් පළවෙන සමහර දෑ දකින කල්හි ඇඟ හිරි වැටෙන්නේය.
සමහර සිදුවීම් ශ්‍රී ලංකාවට සර්ව ආකාරයෙන් සම්‍යයක් වන්නේය. අගමැති මන්දිරයේ නටන ලද පිස්සුව සහ ජනාධිපති මන්දිරයේ රැඟුම එකසේය. මෝටිවේෂන් අප්පච්චි නම් මේ චරිතය සේ එහි ද අයෙක් සිටියේය. ජාතික කොඩිය හැම වැඩේම මුලට එන්නේය. පොරවාගෙන යන්නේ ද ජාතික කොඩියය. ඒ සියල්ල කරේ දමාගෙන රාජ්‍ය සම්පත් ආදී සියල්ල කොල්ලකාගෙන ගෙදර අරගෙන යන්නේය.
පාලකයාගේ චෞරභාවය සම්බන්ධයෙන් චෝදනා නඟන්නා වූ පිරිස, හැසිරෙන්නේ මේ ආකාරයටය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සම්බන්ධයෙන් ළතෝනි දෙන පිරිස උල්ලංඝනය කරන්නේම ජනතා පරමාධිපත්‍යයය. එතැනින් එහාට ගොස් බංග්ලාදේශයේ මධ්‍යම පාන්තික නිවාස කොල්ලයක් සිදුවෙන බවට ආරංචි දැන් පළ වන්නේය. මේ ආකාරයට විටින් විට සිදුවීම යනු, ඡන්දයක් සඳහා යන වියදම වතුරේ දැමීමකි. ඡන්ද බලය යනු ජනතා පරමාධිපත්‍ය නිරූපණය කරන තෙවැදෑරුම් සාධක අතරින් එකකි. එය රාජ්‍යයයේ සමස්ත තීරකයා බලය නිරූපණය කරන්නේය. එවන් වරණයක් සඳහා අවස්ථාව සලසා දීම සමස්ත ජන මතයේ නියෝජනයක් වන්නේය.
එසේ තිබියදී පාතාල දේශපාලන කල්ලියක් රටේ පාලනය සඳහා බලහත්කාරකමක් සිදු කරනා කල්හි ජනතාව දැන ගත යුත්තේ මේ අකුල් හෙළන්නේ තමන්ගේ බලයට බවය.
ඡන්දයෙන් තම මතය දිනාගත නොහැකි සක්කා කෑලි මේ ආකාරයෙන් රඟ දක්වන්නේ දේශපාලන විගඩම්ය. ඒවාට සහාය සඳහා විපක්ෂ දේශපාලන කණ්ඩායම් ද සැදී පැහැදී එන්නේය. ළඟ බලා ඒ ආකාරයට ඡන්ද බලයට හානි කළ කල්හි, ඊළඟ වටයේ තමා බලයට පත්වූ විට ද මේ වටය කැරකී එන්න බව විපක්ෂය දැනගත යුත්තේය. බහු පක්ෂ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ක්‍රියාත්මක වන රටක වසර පහෙන් පහට බල හුවමාරුව සඳහා අවස්ථාව ලැබෙන්නේය. අමතර වශයෙන් දෝෂාභියෝග, විශ්වාසභංග ආදී විකල්ප රැසක් ඇත්තේය. ඒ මිසක මහ පාරට චූල කල්ලියක් බස්සවා, ෂෝට් කට් ක්‍රමවේදයන් ඔස්සේ පාලකයා වෙනස් කරන ක්‍රම සඳහා සමාජයක් ලෙසම අප ඉඩ නොතැබිය යුත්තේය.
