පසුගිය සතිය පුරා ඉන්දියාව ලෝකයේ පුවත් සේවාවන් අතර නිරන්තර කතා බහකට ලක්වූයේ සඳ ගමනත් සමඟිනි. ඉන්දියාව සඳෙහි දක්ෂිණ ධ්‍රැවයට සාර්ථක ලෙසින් තම යානය පතිත කිරීමත් සමඟ ඔවුන්ගේ ජයග්‍රහණය පිළිබඳ බොහෝ දෙනා නිරන්තර කතාබහට ලක්විය.
ඉන්දියාව තවදුරටත් කතාබහට පාත්‍රවීමට හේතු වූයේ සඳ ගමනින් පසු ඔවුන් සූර්යයා තරණය කිරීමට ද පිඹුරුපත් සකසන්නට සූදානම් වූ හෙයිනි. ඒ සමඟ ඉන්දීය ව්‍යාපාරිකයකු සඳෙහි ඉඩම් මිලදී ගැනීමත් යන කාරණය නිසා ද පසුගිය දින කිහිපයම ඉන්දියාවට වෙන්වූ සෙයකි. එහෙත් මේ අතර වාරයේ දේශපාලනමය තොරතුරුවලින් පරිබාහිර වූ පුවතක් චීනයෙන් වාර්තා විය. එනම් චීනයට මහා වැදගත්කමක් උසුලන චීන මහා ප්‍රාකාරයට හානි කිරීම පිළිබඳ පුවතකි. මේ සඳහා මූලිකම හේතුව වී තිබුණේ කොන්ත්‍රාත්කරුවකු විසින් තම වැඩබිමට යාමේ කාලය ඉතිරිකර ගැනීම සඳහා චීන මහා ප්‍රාකාරය තාප්පය පුළුල් කර එයට හානි කිරීමයි.
මේ පිළිබඳ මුලින්ම වාර්තා කර තිබුණේ පසුගිය සැප්තැම්බර් 6 වනදාය. BBC පුවත් සේවය සඳහන් කරන අන්දමට චීන ජාතිකයන් දෙදෙනෙකු මේ සම්බන්ධයෙන් අත්අඩංගුවට ගනු ලැබුවේ චීනයේදීමය. ඒ උතුරු ෂැනෙක්සි පළාතේ තාප්පය පුළුල් කිරීම සඳහා කැණීම්කරුවන් යොදා ගැනීම හේතුවෙනි. එම අත්අඩංගුවට ගැනීම් සිදු කරනු ලැබුවේ චීනයේ වැදගත් භාවයකින් යුත් සුවිශේෂී ව්‍යුහයකට හානිකරනු ලැබුවේය යන කාරණය මතයි.
චීන මහා ප්‍රාකාරය ඉදිකළේ කවර කාරණාවක් හේතුවෙන්ද යන කාරණා පිළිබඳ විමර්ශනය කිරීමේදී එහි ඉතිහාසය පිළිබඳව කරුණු සොයා බැලීම වටී. මෙම සංකල්පය පළමුවරට ඉදිරිපත් කරනු ලැබුවේ ක්වින් රාජවංශය නියෝජනය කළ චින් ෂි හුවාං අධිරාජ්‍යයා විසිනි. එක්සත් චීනයේ පළමු පාලකයා වශයෙන් ක්වින් ෂි හුවාං අධිරාජ්‍යා විසිනි. එක්සත් චීනයේ පළමු පාලකයා වශයෙන් ක්වින් ෂි හුවාං අධිරාජ්‍යයා ක්‍රිස්තු පූර්ව 221දී තාප්පයේ වැඩ ආරම්භ කිරීමට කටයුතු කළේය. එහි ආරම්භය කෙසේ වෙතත් මෙවන් සුවිශාල වූ ප්‍රාකාරයක් නිර්මාණය කළේ කවර කාරණාවක් මත ද යන්න බොහෝ දෙනාගේ අවධානයට යොමු විය. ඔවුන්ට මූලිකවම මතු වූ කාරණාව වන්නේ චීන මහා ප්‍රාකාරය ගොඩ නැඟුවේ ඇයි යන්නයි.
ප්‍රාකාරය ගොඩනැඟීමේ හේතු
මෙවන් ප්‍රාකාරයක් ගොඩ නැඟීමේ හේතු වශයෙන් සඳහන් කළ හැකි වන්නේ චීනය තුළට සිදුවන ආක්‍රමණයන්ගෙන් මිදීමේ අවශ්‍යතාවය හේතුවෙනි. එය ඔවුන් හඳුන්වා ඇත්තේ මිලිටරි ආරක්ෂක රේඛාවක් ලෙසිනි. මෙම ප්‍රාකාරය ඉදිකරනාවිට ෂි හුවාං රජු තමාගේ ශ්‍රම බළකාය ලෙසින් සම්බන්ධ කරගෙන සිටියේ සොල්දාදුවන් සහ සිරකරුවන්ය. මේ අතර කාලයේ එය ගොඩනඟනා විට මිනිසුන් 400,000ක පමණ සංඛ්‍යාවක් මිය ගිය බව සඳහන්ය. කොටින්ම කිව හොත් ඔවුන් බිත්තිතුළම වැළලීගිය බව සඳහන්ය.
කොයිහැටි වෙතත් මේ මොහොතේ මතු වූ පුවත වන්නේ චීන මහා ප්‍රාකාරයට හානි කරමින් එතුළින් තවත් පසෙකට යාම සඳහා එයට හානි කරලීම පිළිබඳ විස්තරයකි. එහෙත් එය ඒ ආකාරයෙන් වුවත් මීට වසර 7කට පෙර එනම් 2016 සැප්තැම්බරයේ පළවූයේ මීට වෙනස්ම පුවතකි. එනම් චීනයේ සංස්කෘතික පදනම හා එරට වැසියන් එක්ව ප්‍රාකාරය අලුත්වැඩියා කිරීමේ කටයුතුවලට සහාය දැක්වීමය. එය වඩාත් සවිස්තරව දැක්වෙන්නේ නම්, එහිදී සඳහන් වූයේ චීන මහා ප්‍රාකාරය යනු මිනිසුන් විසින් ගොඩනඟන ලද විශාලතම ව්‍යුහය වන නමුත් එය අලුත්වැඩියා කිරීමට අවශ්‍යව පවතින බවයි. මේ සමඟම අන්තර්ජාල මාර්ගයෙන් 16,000කට වැඩි පිරිසක් එය අලුත්වැඩියා කටයුතු කිරීමේ හේතුවෙන් ආධාර ලබා දුන් අතර එම වසරේ අගෝස්තු මාසය අවසානයේදී ඩොලර් 45,000කට ආසන්න මුදලක් ලැබී තිබිණි. දෙසැම්බර් මස අවසානය වන විට එම අරමුදල ඩොලර් මිලියන 1.7 දක්වා වර්ධනය වී තිබිණි.
එය ඒ ආකාරයට වන විට මෙම ප්‍රාකාරයේ අලුත්වැඩියාවක් සම්බන්ධයෙන් 2014 වසරේදී මහත් කතාබහක් ඇති විය. එයට හේතු වූයේ එවක සිදු වූ අලුත්වැඩියා කටයුතු පිළිබඳව චීන සමාජ මාධ්‍ය‍ෙව්දීන් මෙන්ම බොහෝ දෙනෙක් විවේචන ඉදිරිපත් කිරීමයි. ඔවුන් පවසා තිබුණේ කිසිදු අලංකාරත්වයකින් තොර සිමෙන්ති මාර්ගයක් වැනි දෙයක් පමණක් පෙනෙන්නට තිබෙන බවකි.
අතීතයේ කතා එසේ වුව ද වර්තමානයේ පත්ව ඇත්තේ වෙනම කතාවකි. බොහෝ දෙනෙක් අතීතයේ සිට චීන මහා ප්‍රාකාරය පිළිබඳව මෙන්ම එහි අලංකාරත්වය සම්බන්ධයෙන් ද අවධානය යොමු කරනා විට කෙටි මඟක් නිර්මාණය කිරීමට ප්‍රාකාරය තුළින් කුහරයක් ඇති කළ අය ද සිටින්නට විය. අල් ජසීරා පුවත් සේවය සඳහන් කරන ආකාරයට චීන මහා ප්‍රාකාරයේ විශාල ප්‍රමාණයේ කවුළුවක් ඇති කිරීම සම්බන්ධයෙන් 38 හැවිරිදි පිරිමි පුද්ගලයකු හා 55 හැවිරිදි කාන්තාවක අත්අඩංගුවට ගැනීමට සමත්ව ඇති බවයි. මේ සම්බන්ධයෙන් පොලිසිය දැනුම්වත් කරන ලද්දේ පසුගිය අගෝස්තු 24වන දිනයි. මේ සම්බන්ධ තොරතුරු ලැබීමත් සමඟ පොලිසිය විසින් කැණීම් සඳහා භාවිත කරන යන්ත්‍රෝපකරණ සම්බන්ධව පවා කරුණු විමර්ශන කරන්නට විය. පොලිසිය මෙහිදී සියලු තොරතුරු ප්‍රකාශයට පත් කරනු ලැබුවේ මෙම දෙදෙනා විසින් ගිවිසුම් ගත වූ ඉදිකිරීම් ව්‍යාපෘතියට ගමන් කිරීමට නම් දිගු ගමන් මාර්ගයක යා යුතු වන හෙයින් ඊට අඩු කාලයකින් අදාළ ව්‍යාපෘති භූමියට යාමට යන්ත්‍ර සූත්‍ර භාවිත කරමින් ප්‍රාකාරය කැණීම් කර ඇති බවකි. CCTV රූපවාහිනී සේවය මේ පිළිබඳව අදහස් දක්වමින් සඳහන් කර සිටින්නේ යළි ආපසු හැරවිය නොහැකි හානියක් සිදුව තිබෙන බවයි. ඔවුන් එය පවසා සිටියේ අදාළ ස්ථානයේ දැඩිව හානි කර තිබූ රූප දර්ශනද පෙන්නුම් කරමිනි. The Telegraph මේ පිළිබඳව සිරස්තලය ලෙසින් යොදා තිබුණේ “කෙටි මඟක් නිර්මාණය කිරීම වෙනුවෙන් ඉදිකිරීම්කරුවන් චීන මහා ප්‍රාකාරයේ කොටසක් කඩා දමයි” යනුවෙනි.
ප්‍රාකාරයේ කොටසකට මෙසේ හානි කිරීම සම්බන්ධයෙන් බොහෝ දෙනා කතා කරන්නට වූයේ හොඳින්ම සංරක්ෂණය කර ඇති පෞරාණික කොටසක ‘විශාල හිඩැසක්’ හාරා මෙම මාර්ගය ඉදිකරන්නට කටයුතු කර ඇති හෙයිනි. ක්‍රි.පූ 7 වැනි සියවසේ සිට 17 වැනි සියවස දක්වා සහශ්‍ර දෙකක් පුරා ඉදිකරන ලද මෙම තාප්පයේ සිදු කරන ලද අකටයුතුකම් හේතුවෙන් ඔවුනට දඬුවම් පැමිණවිය යුතු බව ඔවුන්ගේ අදහසයි. එමෙන්ම තවත් පිරිසක් සඳහන් කර සිටින්නේ මෙය ආරක්ෂා කර ගැනීමට නොහැකි වූ බලධාරීන්ට විරුද්ධව කටයුතු කළ යුතු බවයි.
මේ සම්බන්ධයෙන් අන්තර්ජාලය තුළ පවා උණුසුම් සංවාද ඇති විය. මෙම සංවාදය සටහන් තුළ එක් ප්‍රකාශයකු පවසා සිටියේ “ඔවුන් උගත් වුවත් නූගත් වුවත් ඔවුන් සම්බන්ධයෙන් දැඩි දඬුවම් ක්‍රියාත්මක කළ යුතු බවය. එමෙන්ම නිදහස වෙනුවෙන් කිසිදු කාරණාවක් නොවිමසිය යුතු බවත් ඔහු සඳහන් කර සිටියේය.
මේ සම්බන්ධයෙන් චීන මහජන ආරක්ෂක කාර්යාංශය ප්‍රකාශ කරනු ලැබුවේ ද මෙම සිදු කරනු ලැබූ කටයුත්ත කිසිදු අයුරකින් ඉවතදැමිය හැකි කටයුත්තක් නොවන බවයි. කෙසේ වෙතත් අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ 38 හැවිරිදි ෂෙන්ග් නමින් හඳුන්වනු ලබන පුද්ගලයා සහ 55 හැවිරිදි වැන්ග් නම් කාන්තාව මේ වන විට වැඩිදුර විමර්ශන කටයුතු සඳහා ආරක්ෂක කටයුතු භාර කාර්යාංශයේ රඳවා තබා ගෙන සිටී. චීනය රජය සතු මාධ්‍ය ආයතනයක් වන ‘චයිනා ඩේලි’ පුවත්පත ප්‍රකාශ කරන්නේ චීනය සතු සංස්කෘතික වස්තූන් විමර්ශනයට ලක්කර ඇති බවයි.
ප්‍රාකාරය විනාශ මුඛයට
චීන මහා ප්‍රාකාරයට ඍජුවම හානි සිදු කළ පුද්ගලයන් වශයෙන් මොවුන් දෙදෙනා අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණද මීට පෙර ද මෙය නොයෙක් අයුරින් විනාශ මුඛයට පත්වෙමින් තිබිණි. දිගුකලක් තිස්සේ ඛාදනය හා මිනිස් ක්‍රියාකාරකම්වලට ලක්වෙමින් තිබූ ප්‍රාකාරය තවත් අයුරකින් විනාශයට පත් වෙමින් තිබුණේ ප්‍රදේශවාසීන් ඔවුන්ගේ ඉදිකිරීම් කටයුතු වෙනුවෙන් තමනට අවශ්‍ය අමුද්‍රව්‍ය සොයා ගැනීමට මෙය විනාශ මුඛයට ලක්කර තිබිණි. එමෙන්ම අලෙවිය සඳහා ගඩොල් ලබාගැනීම ද සිදුවිණි.
චීනයේ මහා ප්‍රාකාරයේ සමිති උප සභාපතිවරයා වන ඩොං යාඕහුයි සඳහන් කරන්නේ 50 සහ 60 දශකයේදී තාප්පය නිතිපතා ඉරිතැළීම්වලට ලක්වූ නමුත් මිනිසුන් මේ ගැන නොසිතා තාප්පය කඩා දමා අමුද්‍රව්‍ය භාවිතයට ගන්නා ලද බවයි. කෙසේ වෙතත් 1984 වසරේදී එහි සංරක්ෂණය වෙනුවෙන් ව්‍යාපාරයක් ද ආරම්භ කෙරිණි. චීන රජයේ මාධ්‍ය වාර්තා කරනු ලබන්නේ 21 වැනි සියවස දක්වා ප්‍රාකාරය අසල ජීවත්වන්නන් තමන්ගේ ගබඩා කටයුතු මෙන්ම, ගෙවත්තේ කොටසක් ලෙස හෝ මේවාට හානිකරමින් භාවිත කර ඇති බවයි. එමෙන්ම සංචාරකයින්ගේ හානියට ද මෙය ලක්වුණේ 2021 වසරේදීය. සංචාරකයින් පිරිසක් බිත්තිය මත තම නම කැටයම් කිරීමේ හේතුවෙන් ඩොලර් 68ක දඩයකට ලක්කළ අතර දින 10ක් රඳවා තබාගැනීමට ද නියම කෙරිණි. ඒ කෙසේ වෙතත් මහා ප්‍රාකාරය ආරක්ෂා කිරීමේ කටයුතුවලදී පවා 2019 සැලැස්මට අනුව ව්‍යුහයෙන් 18.4%ක් දුර්වල ලෙස සංරක්ෂණය කර ඇති බවත් 27.1%ක් අතුරුදන්වීමේ තර්ජනයට මෙන්ම 24%ක් අතුරුදන්වීමට පවා ලක්ව ඇත.
මේ අනුව මේ මොහොත වන විට තවමත් දින කිහිපයකට පෙර ප්‍රාකාරය විනාශ කළ අයවළුන්ට දඬුවමක් නියම කර නැත. එයට හේතුව වන්නේ ඔවුන් දෙදෙනා තවමත් ප්‍රශ්න කිරීම් මධ්‍ය‍ෙය් සිටින බැවිනි. කෙසේ වුව අතීතය විමසා බැලීමේදී පෙනී යන කාරණාවන්නේ මොවුන් දෙදෙනා වරදකරුවන් වුවහොත් ඔවුනට අනිවාර්ය දඬුවමකට ලක් වීමට සිදුවන බවයි.
චීනයට මේ පිළිබඳව වඩාත් වැදගත්කමක් පවතී. මහා ප්‍රාකාරය රැක බලා ගැනීම යනු ඔවුනට එය අභියෝගයකි. ඒ මන්ද යත් මේ සියල්ල ගොඩනැඟී ඇත්තේ රාජ වංශය මත වීමයි.
