තාප්පය නිසා ආණ්ඩුව බෙදේ

අමෙ­රිකා මෙක්සිකෝ දේශ­සී­මාව ඔස්සේ ඉදි­වන මෙම ආර­ක්ෂක පවුර “මහා ප්‍රාකා­ර­යක්” ලෙස ජනා­ධි­පති ට්‍රම්ප් විසින් හඳුන්වා ඇත. එහි බර අමෙ­රි­කා­නු­වන් මත කඩා­වැ­ටෙනු නැතැයි පව­සන ඔහු ඒ වෙනු­වෙන් මෙක්සි­කෝ­වට විය­දම් දැරී­මට සිදු­වන බවද කියා­ සිටී. මෙක්සි­කෝව එය ප්‍රති­ක්ෂේප කරයි. එහෙත් ට්‍රම්ප් කියා­සි­ටින්නේ අමෙ­රිකා - මෙක්සිකෝ නිද­හස් වෙළෙඳ ගිවි­සුම යට­‍ෙත් එම මුදල් ගෙවී­මට මෙක්සි­කෝ­වට සිදු­වන බවය.

අමෙ­රිකා ජනා­ධි­පති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ අද­හ­ස­කට අනුව අමෙ­රිකා - මෙක්සි­කානු දේශ­සී­මාව ඔස්සේ ඉදි­ක­රන ප්‍රාකා­රය ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා හා ඩිමො­ක්‍ර­ටික් බහු­ත­රය යටතේ ඇති කොන්ග්‍ර­සය අතර බර­ප­තළ බෙදී­මක් නිර්මා­ණය කර තිබේ. එය ඉදි­කි­රී­මට වැය­වෙ­තැයි අපේ­ක්ෂිත මුද­ලින් ඇ. ඩොලර් බිලි­යන 5.7ක් කොන්ග්‍ර­සය මඟින් අනු­මත නොකි­රීම හේතු­වෙන් උද්ගත වූ අර්බු­දය අමෙ­රිකා දේශ­පා­ලන ඉති­හා­සයේ දෙවැනි විශා­ල­තම ආණ්ඩුවේ ඇතැම් ව්‍යූහ අක­ර්මන්‍ය වීම (Shutdown) වාර්තා කළේය. එය එවැනි විශා­ල­තම අර්බු­දය වීමට එක දිනක් පම­ණක් තිබි­යදී, (ඊට දින 20ක් ගතවූ තැන) ඉකුත් බ්‍රහ­ස්ප­තින්දා වාර්තා­වූයේ එම කඩා­වැ­ටීම වළ­ක්වා­ගැ­නී­මට කොන්ග්‍ර­සය පිය­ව­ර ­ගත් බවය. එහෙත්; පවුර ඉදි­කි­රී­මට වුව­මනා මුදල් ප්‍රති­පා­දන අනු­මත නොක­රන බව ප්‍රකාශ විය. ඊට දෙදි­න­කට පෙර එනම් ඉකුත් අඟ­හ­රු­වාදා ජනා­ධි­පති ට්‍රම්ප් තමා බල­යට පත්වී­මෙන් පසු පළමු වතා­වට ජාතිය අම­ත­මින් උද්ග­තවී ඇති අර්බු­දය පිළි­බඳ කරුණු පැහැ­දිලි කළේය. මෙම කඩා­වැ­ටීම, නැත්නම් අක­ර්ම­න්‍ය ­වීම දකුණු දේශ­සී­මාවේ මානු­ෂීය අර්බු­ද­යක් දක්වා වුවද දුර­දිග යා හැකි බවට අන­තුරු ඇඟවූ ඔහු මේ තත්ත්වය යටතේ තමන්ට පැවැරී ඇති බල­තල ප්‍රකා­රව හදිසි නීති රෙගු­ලාසි ක්‍රියා­ත්මක කිරී­මට වුවද නොපැ­කි­ළෙන බව කියා­සි­ටි­යේය. එය විනාඩි 8ක දේශ­න­යකි.

හදිසි නීතියටත් සූදානම්

ජනා­ධි­පති ට්‍රම්ප් පසු­ගිය බ්‍රහ­ස්ප­තින්දා මෙම පවුර ඉදි­වන අමෙ­රිකා, මෙක්සිකෝ දේශ­සීමා බද ප්‍රදේ­ශයේ සංචා­ර­ය­කද යෙදිණි. එහිදී ද වාර්තා­ක­රු­වන් හමුවේ ඔහු අව­ධා­ර­ණය කළේ, මෙම අර්බු­දය අපේ­ක්ෂිත අයු­රින් නොවි­සඳේ නම් හදිසි නීතිය ප්‍රකා­ශ­යට පත්කි­රී­මට තමාට සිදු­වනු ඇති බවය. යම් හෙය­කින් කොන්ග්‍ර­සය මෙම මුදල් ප්‍රති­පා­දන සැප­යී­මෙන් වැළැකී සිටි­ය­හොත් අය - වැය අනු­මත නොකි­රී­මට ද ජනා­ධි­ප­ති­ව­ර­යාට අව­ස්ථාව තිබේ. තමා තව­මත් හදිසි නීති රෙගු­ලාසි ක්‍රියා­ත්මක කර නැතැයි පව­සන ට්‍රම්ප් එහෙත්; අවශ්‍ය වුව­හොත් එම බල­තල ක්‍රියාවේ යොද­වන බවද ස්ථිර­වම කියා­සිටී.

ආණ්ඩුවේ ඇතැම් කොටස් අක­ර්මන්‍ය වීම විවිධ ක්ෂේත්‍ර­යන්ට බලපා ඇති අයුරු පසු­ගිය දින­වල දක්නට ලැබිණි. එරට රාජ්‍ය සේව­ක­යන් 800,000 කට පමණ වැටුප් ගෙවී­මට ද නොහැකි විය. එ‍ක්කෝ ඔවුන්ට ගෙදර යාමට නැති­නම් පඩි නැතිව වැඩ කිරී­මට සිදු­වන තත්ත්ව­යක් උද්ගත විය. මේ තත්ත්වය අමෙ­රි­කාවේ ආර­ක්ෂා­වට පවා බලපෑ හැකි බවට මත පළ­විය.

ජනා­ධි­ප­ති­ව­ර­යාගේ දේශ­සීමා සංචා­ර­යට දින­කට පෙර අලු­තෙන් පත්වූ නියෝ­ජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩ­ලයේ බහු­ත­රය හිමි ඩිමො­ක්‍ර­ටික් පක්ෂයේ නාය­ක­යන් හා ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා අතර සාක­ච්ඡා­වන්ද සිදු­විය. ඊට ඩිමො­ක්‍ර­ටික් පක්ෂය නියෝ­ජ­නය කර­මින් කතා­නා­යිකා නැන්සි පෙලෝසි හා සෙනෙට් මණ්ඩ­ලයේ සුළු­තර නායක එක් ෂූමර් එක්ව සිටි­යහ. මෙහිදී ද පෙලෝසි අව­ධා­ර­ණය කර ඇත්තේ පවුර ඉදි­කි­රී­මට අවශ්‍ය ප්‍රති­පා­දන අනු­මත නොකෙ­රෙනු ඇති බවය. මේ සාක­ච්ඡාව ඵල­දා­ය­කව අව­සන් වූයේ නැත. එය නිමාවූ පසු ජනා­ධි­පති ට්‍රම්ප් කියා­සි­ටියේ, ඊට වැය­කළ තමාගේ කාලය අපතේ යාම පම­ණක් සිදුවූ බවය.

ජාතිය අම­ත­මින් කළ කතා­වේදී ද ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා තම ස්ථාව­රය සාධා­ර­ණී­ක­ර­ණය කිරී­මට කරුණු දක්වා තිබිණි. අමෙ­රි­කාවේ අලෙ­වි­වන හෙරො­යි­න්ව­ලින් 90% ක්ම රටට ඇතු­ළු­වන්නේ මෙම දේශ­සී­මාව ඔස්සේ බවට ඔහු කරුණු ඉදි­රි­පත් කළේය. නීති­වි­රෝධී සංක්‍ර­ම­ණි­ක­ය­න්ගෙන් අමෙ­රි­කා­නු­වන්ගේ ජීවි­ත­ව­ලට ඇතිවී තිබෙන තර්ජ­නය ගැන ද පෙන්වා දුන්නේය. එවැනි පසු­බි­මක වුවද තමා ගැනී­මට සැර­සෙන ආර­ක්ෂක පිය­ව­රට බාධා කිරීම ගැන ඔහු ඩිමො­ක්‍ර­ටික් පක්ෂය අප්‍ර­සා­ද­යට ලක්ක­ළේය.

ඩිමො­ක්‍ර­ටික් පක්ෂය මෙන්ම රිප­බ්ලි­කන් පක්ෂ­යේද ඇතැම් දෙනා මෙම පවුර ඉදි­කි­රී­මට විරු­ද්ධ­විය. ඔවුන් කියා ­සි­ටින්නේ එය අමෙ­රිකා ජන­තා­වගේ බදු මුදල් නාස්ති කිරී­මක් බවය. එවැනි දැවැන්ත පවු­රක් ඉදි­කි­රීම වෙනු­වට දේශ­සීමා ආර­ක්ෂක මුර­ක­පොලු ඔස්සේ රටට ඇතු­ළු­වන වාහන පවා ස්කෑන් පරී­ක්ෂා­වට ලක්කි­රීම වැනි පිය­වර අනු­ග­ම­නය කළ හැකි බවට මත පළවේ. කෙසේ­වු­වද, මෙම දේශ­සී­මාව ඔස්සේ දැන­ට­මත් කැලි­ෆෝ­නියා, ඇරි­සෝනා, නිව් මෙක්සිකෝ, ටෙක්සාස් යන ප්‍රදේ­ශ­වල කඩි­න්කඩ සැත­පුම් 650ක පමණ දුර ප්‍රමා­ණ­ය­කට ආර­ක්ෂක තාප්ප ඉදිවී තිබේ. ට්‍රම්ප් පවුර සැත­පුම් 1954ක් දිගින් යුතුය. එහි උස අඩි 30ක් පමණ වේ.

1976 ජාතික හදිසි නීති පනත යටතේ ජනා­ධි­ප­ති­ව­ර­යාට හදිසි නීති රෙගු­ලාසි ක්‍රියා­ත්මක කිරීමේ බල­තල පවරා ඇත. මෙහිදී එම බල­තල ක්‍රියා­වට නැංවී­මත් සිදු­වු­ව­හොත් ජනා­ධි­ප­ති­ව­ර­යාට කොන්ග්‍ර­සය මඟ­හැර යමින් මෙම ප්‍රති­පා­දන සළ­සා­ගැ­නී­මට ක්‍රියා­කළ හැකිය. එහෙත් එවැනි පිය­ව­රක් වහාම අධි­ක­ර­ණය හමුවේ ප්‍රශ්න කරී­මට ද ඉඩ සැළැසී ඇත.

බහුතරය විරුද්ධයි

පවුර ඉදි­කි­රී­මට අමෙ­රි­කා­නු­ව­න්ගෙන් 51%ක් විරු­ද්ධ­වන බව ඇතැම් මත විම­සුම් උපුටා දක්ව­මින් මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබේ. එසේ වුවද මේ තත්ත්වය හමුවේ යම් හෙය­කින් ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා අය - වැය සම්මත කිරී­මෙන් වැළැකී සිටි­ය­හොත් එම පිය­වර අනු­මත කරන බව රිප­බ්ලි­කන් පාක්ෂි­ක­ය­න්ගෙන් 77%ක් පමණ කියා­සි­ටිති. ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා කියා­සි­ටින්නේ ද ෆෙඩ­රල් සේව­ක­යන් වැඩි­දෙනා තම ස්ථාව­රය අනු­මත කරන බවය. තම ක්‍රියා­මා­ර්ග­යට විශාල ජනතා සහා­යක් ලැබෙන බව ඔහු නිකු­ත්කළ ටිවි­ටර් පණි­වි­ඩ­ය­කද සඳ­හන් විය.

රිප­බ්ලි­කන් සෙනෙට් සභි­ක­යන් ඇතැ­මෙක්ද පවසා තිබුණේ ස්වදේශ ආර­ක්ෂිත දෙපා­ර්ත­මේ­න්තුව හැර සෙසු දෙපා­ර්ත­මේන්තු 8කට අවශ්‍ය ප්‍රති­පා­දන ලබා­දී­මට තම එක­ඟ­තාව පළ­ක­රන බවය. ජනා­ධි­පති ට්‍රම්ප් නිකු­ත්කළ තවත් ට්විටර් පණි­වි­ඩ­යක සඳ­හන්ව ඇත්තේ පාර්ලි­මේ­න්තුවේ හා සෙනෙ­ටයේ රිප­බ්ලි­කන් නියෝ­ජි­ත­යන් සමඟ ශ්‍රේෂ්ඨ එක­තු­වක් නිර්මා­ණ­ය වී ඇති බව හා එම ශක්තිය මෙම ව්‍යාපෘ­තිය පෙරට ගෙන­යා­මට විශාල රුකු­ලක් වනු ඇති බවය.

මෙක්සිකෝවට පිරිවැයක්

ඩිමො­ක්‍ර­ටික් පක්ෂ ප්‍රබ­ල­යන් සමඟ පැවැති සාක­ච්ඡා­වෙන් ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා නැඟිට ගිය බව මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබිණි. ඒ බව සනාථ කර­මින් ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා කියා­සි­ටියේ; තමා ඉතා සන්සුන්ව සාකච්ඡා කාම­ර­යෙන් පිට­තට පැමිණි බවයි.

ආර­ක්ෂක පවුර ඉදි­කි­රී­මට වැය­වෙ­තැයි ගණන් බලා ඇති මුදල ඇ. ඩො. බිලි­යන 25කි. තව­මත් ඉන් 1/5 ක ප්‍රමා­ණ­ය­ක­ට­වත් කොන්ග්‍ර­සයේ අනු­මැ­තිය ලැබී නැත. එවැනි පසු­බි­මක බැලූ­බැ­ල්මට පෙනෙන්නේ මේ ව්‍යාපෘ­තිය ක්‍රියා­ත්මක කළ හැකි­වනු ඇත යන්නය. නමුත්; ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා දැඩි ස්ථාව­ර­යක සිටී. ඔහු අව­ධා­ර­ණය කරන්නේ අමෙ­රි­කාවේ ආර­ක්ෂාව වෙනු­වෙන් එය ඉදි­වීම ප්‍රමුඛ අව­ශ්‍ය­තා­වක් බවය. ඩිමො­ක්‍ර­ටික් පක්ෂයේ මතය එය ඉදි­කි­රී­මට අමෙ­රි­කා­නු­වන් ප්‍රාණ ඇප­යට ගැනී­මක් බඳු බවය.

අමෙ­රිකා මෙක්සිකෝ දේශ­සී­මාව ඔස්සේ ඉදි­වන මෙම ආර­ක්ෂක පවුර “මහා ප්‍රාකා­ර­යක්” ලෙස ජනා­ධි­පති ට්‍රම්ප් විසින් හඳුන්වා ඇත. එහි බර අමෙ­රි­කා­නු­වන් මත කඩා­වැ­ටෙනු නැතැයි පව­සන ඔහු ඒ වෙනු­වෙන් මෙක්සි­කෝ­වට විය­දම් දැරී­මට සිදු­වන බවද කියා­සිටී. මෙක්සි­කෝව එය ප්‍රති­ක්ෂේප කරයි. එහෙත් ට්‍රම්ප් කියා­සි­ටින්නේ අමෙ­රිකා - මෙක්සිකෝ නිද­හස් වෙළෙඳ ගිවි­සුම යට‍ෙත් එම මුදල් ගෙවී­මට මෙක්සි­කෝ­වට සිදු­වන බවය. මීට වසර කිහි­ප­ය­කට ඉහ­තදී ද ඔහු ඒ බව අව­ධා­ර­ණය කර තිබිණි.

වත්මන් අර්බු­දය විසින් අමෙ­රිකා ආණ්ඩුවේ 25%ක් අක­ර්මන්‍ය කළ බව ඇතැම් විචා­ර­කයෝ පව­සති. ඊට වග­කි­ව­යුතු වන්නේ ඩිමො­ක්‍ර­ටික් පක්ෂය බව ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා කියා සිටී. ඩිමො­ක්‍ර­ටික් පක්ෂය චෝදනා කරන්නේ ජනා­ධි­ප­ති­ව­ර­යා­ටය. කොන්ග්‍ර­සය තම කාර්ය­භා­රය ඉටු නොක­රන තෙක් අමෙ­රි­කා­නු­වන්ගේ රුධි­රය තවත් කොප­මණ දකුණු දේශ­සී­මාවේ ගලායා යුතු දැයි ට්‍රම්ප් ප්‍රශ්න කරයි.

ට්‍රම්ප් පෙන්වා දෙන අන්ද­මට අමෙ­රිකා දකුණු දේශ­සී­මාවේ නීති­වි­රෝධී සංක්‍ර­ම­ණි­ක­යන් පිළි­බඳ ප්‍රශ්නය නිසැ­ක­වම ලොව එවැනි බිහි­සු­ණුම අර්බු­ද­යයි. අමෙ­රි­කානු ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා එම දේශ­සී­මාවේ සංචා­රය කළ බ්‍රහ­ස්ප­තින්දා දින­යේදී එම දේශ­සී­මාව ඔස්සේ 21 ‍දෙනකුගේ සිරුරු හමුවූ බව මෙක්සිකෝ බල­ධා­රීහු කියා­සි­ටිති. එම මර­ණ­ව­ලට හේතුව මත්ද්‍රව්‍ය ජාවා­ර­ම්ක­රු­වන් බවද එහි සඳ­හන්ය. එම සිදු­වීම් වාර්තා වූයේ ජනා­ධි­ප­ති­ව­රයා සංචා­රය කළ ටෙක්සාස් ප්‍රාන්තයේ වැක්ලන් නග­ර­යට ආස­න්න­වය.

මත්ද්‍රව්‍ය ජාවා­රම් කල්ලි 2ක් අතර සිදුවූ වෙඩි හුව­මා­රු­වක් අව­ස­න් වූයේ මෙලෙස 21 දෙනකු මරු­මු­වට පත්වෙ­මිනි. මේ ප්‍රදේශ මත්ද්‍රව්‍ය ජාවා­ර­ම්ක­රු­වන්ගේ ක්‍රියා දරුණු ලෙස වාර්තාවේ. මේ සිදු­වී­මද ජනා­ධි­පති ට්‍රම්ප්ගේ මතය සාධා­ර­ණී­ක­ර­ණ­යට හේතු­වකි.

2006 වස­රේදී මෙක්සිකෝ ආර­ක්ෂක අංශ මත්ද්‍රව්‍ය ජාවා­ර­ම්ක­රු­වන්ට එරෙ­හිව ක්‍රියා­කි­රී­මට පට­න්ගත් තැන් සිට මේ දක්වා 200,000ක් දෙන මර­ණ­යට පත්ව ඇතැයි වාර්තාවී ඇත. එම මර­ණ­ව­ලට හේතුව ජාවා­ර­ම්ක­රු­වන් අතර ගැටුම් හෝ හමු­දාව හා ඔවුන් අතර ගැටුම්ය. 2017 වස­රේදී පම­ණක් ජීවිත හානි 28711ක් වාර්තා විය.